Το απεχθές έγκλημα που συνέβη στα Γλυκά Νερά στις 11 Μάϊου έχει συγκλονίσει τους τελευταίους μήνες την Ελληνική πραγματικότητα με τα ΜΜΕ να δημοσιεύουν διαρκώς τις εξελίξεις της υπόθεσης και τα hashtag #κάρολαϊν και #γλυκά_νερά να είναι από τα πιο δημοφιλή στο twitter.
H 20χρονη γυναίκα δολοφονήθηκε από τον 33χρονο σύζυγο της παρουσία του 11 μηνών παιδιού της. Η αποκάλυψη της ταυτότητας του δολοφόνου έχει ταράξει την κοινή γνώμη και έχει γεννήσει έναν δημόσιο διάλογο τόσο στα ΜΜΕ όσο και στα κοινωνικά δίκτυα. Η συγκεκριμένη έρευνα σύλλεξε 440 άρθρα από τις ειδησεογραφικές σελίδες cnn.gr και protothema.gr τα οποία γράφτηκαν από την ημέρα της δολοφονίας μέχρι και δύο μήνες μετά (10 Ιουλίου 2021). Το περιεχόμενο των άρθρων αυτών στη συνέχεια αναλύθηκε μέσω της γλώσσας python. Ακόμα, συλλέχθηκαν δεδομένα από το διάλογο των χρηστών στο twitter με τα αποτελέσματα που προέκυψαν από την αναζήτηση #γλυκά_νερά (1000 αποτελέσματα).
Πριν προβούμε στην ανάλυση των δεδομένων που συλλέχθηκαν από τα άρθρα, ας δούμε έναν πίνακα δεδομένων που προκύπτει από τα καταγεγραμμένα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας στην Ελλάδα. Η χώρα μας φαίνεται να έχει μια από της μικρότερες θέσεις στο χάρτη. Αυτό δε συμβαίνει λόγω των μειωμένων περιστατικών αλλά περισσότερο γιατί τις περισσότερες φορές τα φαινόμενα αυτά δεν καταγγέλλονται, λόγω του ότι η ελληνική κοινωνία είναι αρκετά «πίσω» στη διαχείριση αυτών των θυμάτων. Το συμπέρασμα αυτό προκύπτει από τη σύγκριση των καταγεγραμμένων περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας σε σχέση με την καταγραφή των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Μόνο τον τελευταίο ενάμισι χρόνο καταγράφονται δεκατέσσερις γυναίκες, που δολοφονήθηκαν όπως η Καρολάιν, από χέρια οικεία, συντρόφων, συζύγων, πρώην εραστών. Σημειώνουμε ότι στην Ελλάδα από το 2011 έως το 2020, έχουν ατύπως καταγραφεί 62 γυναικοκτονίες και 27 απόπειρες, ενώ όπως θα δούμε παρακάτω, κάθε μέρα 137 γυναίκες στον κόσμο δολοφονούνται από σύντροφο ή σύζυγο. Μόνο το 2020 στην Ελλάδα καταγράφηκαν δέκα γυναικοκτονίες, το 2019 οκτώ, ενώ το 2018 δεκατρείς.
137 γυναίκες δολοφονούνται κάθε μέρα από σύντροφο ή συγγενή. Κατά μέσον όρο, 137 γυναίκες ανά τον κόσμο δολοφονούνται καθημερινά από τον σύντροφό τους ή από κάποιον συγγενή τους. Οι περισσότερες από αυτές πέφτουν νεκρές από τα χέρια των πιο κοντινών τους ανθρώπων, καθώς σύμφωνα με στοιχεία, το 38% των γυναικοκτονιών παγκοσμίως συμβαίνουν από σύντροφο ή σύζυγο.
Όσον αφορά το έγκλημα στα Γλυκά Νερά βλέπουμε ότι υπάρχει πληθώρα άρθρων τα οποία ενημερώνουν διαρκώς για τις εξελίξεις στην υπόθεση. Στο «Πρώτο Θέμα» παρατηρείται ότι οι πιο συχνές λέξεις στα άρθρα αφορούν πλέον το ζήτημα της επιμέλειας του παιδιού και όχι τόσο την εξέλιξη της υπόθεσης (π.χ ομολογία, δίκη, απονομή δικαιοσύνης). Το ίδιο διάστημα βλέπουμε ότι το ίδιο ζήτημα μονοπωλεί το ενδιαφέρον και του cnn.gr καθώς τόσο στο διάγραμμα όσο και στο wordcloud που προκύπτει από την ανάλυση των άρθρων βλέπουμε να κυριαρχούν οι λέξεις «Κάρολαϊν», «επιμέλεια μικρής» «Λυδία» «απόφαση» «αναμονή απόφασης».
Με μεγάλο ποσοστό βλέπουμε να εμφανίζεται η λέξη «ημερολόγιο» καθώς μετά την αποκάλυψη ότι ο δράστης ήταν ο σύζυγος βγήκε στη δημοσιότητα το ημερολόγιο του θύματος, παρόλο που αποτελεί προσωπικό δεδομένο και δε θα έπρεπε να αφορά την κοινή γνώμη. Με τα αποσπάσματα του ημερολόγιού η υπεράσπιση του συζύγου προσπάθησε να στηρίξει τα αίτια της δολοφονίας, ωστόσο γρήγορα το εγχείρημα αυτό γρήγορα καταδικάστηκε από την κοινή γνώμη.
Η μεγάλη ομοιομορφία ανάμεσα στα άρθρα προκύπτει και από το heatmap που δημιουργήθηκε από τα δεδομένα του cnn.gr.
Περνώντας στα αποτελέσματα που προέκυψαν από την έρευνα στο twitter βλέπουμε ότι στην πλειοψηφία τους παραπέμπουν σε άρθρα σχετικά με την υπόθεση και ότι το ενδιαφέρον του κόσμου συγκεντρώνεται γύρω από το ποιος θα αναλάβει την επιμέλεια της μικρής Λυδίας.
Την πρώτη Ιουλίου η Mirror σε δημοσίευμα της αναφέρει: «Η ελληνική αστυνομία φοβάται ότι ο σύζυγος της Βρετανής Καρολάιν Κράουτς τη σκότωσε αφού ανακάλυψε ότι χρησιμοποιούσε το ελικόπτερό του για διακίνηση ναρκωτικών πανίσχυρων καρτέλ». Μετά το δημοσίευμα αυτό βλέπουμε το διάλογο στο twitter να αλλάζει και να εστιάζει στο ερώτημα αν πράγματι το έγκλημα αυτό σχετίζεται με κύκλωμα διακίνησης ναρκωτικών.
Παρακάτω βλέπουμε και τη σύγκριση ανάμεσα στις πιο συχνές λέξεις που χρησιμοποίησαν οι χρήστες του Twitter αυτό το διάστημα.
Στα δεδομένα που προέκυψαν από το twitter πραγματοποιήθηκε επίσης ανάλυση συναισθημάτων (sentiment analysis). Τα παρακάτω γραφήματα απεικονίζουν τη διακύμανση των συναισθημάτων του κόσμου το τελευταίο δίμηνο σχετικά με την υπόθεση.
Συνοψίζοντας, τα αποτελέσματα της παραπάνω έρευνας προβληματίζουν αρκετά και γεννούν ερωτήματα για περεταίρω ανάλυση. Γιατί μπροστά σε ένα τόσο αποτρόπαιο έγκλημα τραβούν την προσοχή δευτερεύοντα ζητήματα γύρω από αυτό όπως τα αίτια της δολοφονίας ή το ζήτημα της επιμέλειας; Μπορεί η Ελληνική κοινωνία να εκπαιδευτεί και να αλλάξει ώστε τα φαινόμενα έμφυλης βίας να καταγγέλλονται και να προλαμβάνονται και ώστε να μη θρηνούνται θύματα; Πότε θα πάψει η κανονικοποίηση της διαπόμπευσης των θυμάτων;
Κωνσταντίνα-Σοφία Σερεμέτη
Πηγές: www.isotita.gr, https://bit.ly/3xzOekC, cnn.gr, protothema.gr, https://data.oecd.org/inequality/violence-against-women.htm
Η επεξεργασία των γραφημάτων έγινε μέσω του Canva.
Ο κώδικας που χρησιμοποιήθηκε για την έρευνα μπορεί να βρεθεί εδώ.