An Airbnb billboard in Seattle. (GeekWire Photo). https://www.geekwire.com/2016/lawmakers-community-groups-call-federal-action-airbnb-homeaway
Όταν εμφανίστηκε το Airbnb στο προσκήνειο αποτελούσε έναν εναλλακτικό τρόπο προσέγγισης της βραχυχρόνιας ενοικίασης. Ξεκίνησε σαν μια πολύ οικονομικότερη λύση από τα συμβατικά ξενοδοχεία με το σκεπτικό ότι παρακάμπτονταν έξοδα όπως προσωπικό. Το Airbnb υποσχόταν στο άτομο την δυνατότητα όχι μόνο να ταξιδέψει με χαμηλή οικονομική επιβάρυνση, αλλά ακόμα και να νοικιάσει το σπίτι του κατά την περίοδο που λείπει. Αυτό μπορεί να ακούγεται ως μια απλή λεπτομέρεια, είναι όμως κεντρικό κομμάτι της διαδικασίας. Ο διττός ρόλος κάθε ατόμου θολώνει τα όρια ανάμεσα σε καταναλωτη και πάροχο. Η ελαστικότητα αυτή μας κάνει να σκεφτόμαστε την διαδικασία περισσότερο σαν ανταλλαγή παρά σαν υπηρεσία.
Το marketing του Airbnb φαίνεται να επικαλείται το ανταλλακτικό εμπόριο ωστόσο για κάθε κράτηση παίρνουν 14% προμήθεια.
Πέρα από πρακτικά προτερήματα για τον ταξιδιώτη, το Airbnb παρουσιάζει μια ρομαντικοποιημενη εικόνα του πως θα μπορούσε να είναι η επίσκεψη στην πόλη. Σε αντίθεση με τα συμβατικά ξενοδοχεία, το άτομο δεν απομονώνεται σε ένα κτίριο και σε μια γειτονιά, η οποία έχει χτιστεί γύρω από τις ανάγκες και τις απαιτήσεις του ταξιδιώτη αλλά αποκτά πρόσβαση σε διαφορετικά μέρη του ιστού της πόλης. Η ιδέα είναι πως ζώντας ανάμεσα στους ντόπιους σε ένα “κανονικό” σπίτι το άτομο καταφέρνει να διεισδύσει στην τοπική κουλτούρα και αποκτά μια πιο εμβυθισμένη εμπειρία.
Αυτό που συνέβει στην πραγματικότητα είναι ότι στην πάροδο του χρόνου ξεκίνησαν, ιδιώτες και εταιρείες, να αγοράζουν και να ανακαινίζουν διαμερίσματα, για να τα μετατρέψουν σε Airbnb. Για την ανακαίνιση αυτή συνήθως υπάρχουν οι εξής απαιτήσεις: οικονομικά υλικά τα οποία μπορούν να επισκευαστούν αντικατασταθούν εύκολα, ουδέτερα χρώματα και ελάχιστα έπιπλα. Η διαδικασία αυτή έχει ως αποτέλεσμα ακόμα και η αρχική αισθητική που θα τραβούσε κάποιο άτομο να εξαφανίζεται.
Η εσωτερική διακόσμηση πλέον παραπέμπει περισσότερο σε ξενοδοχείο παρά σε ένα ιδιωτικό σπίτι σε μια τυχαία γειτονιά της πόλης. Όσο περισσότερα τέτοια καταλύμματα συγκεντρώνονται σε μία περιοχή τόσο περισσότερο χάνεται ο χαρακτήρας της. Υπάρχουν ακόμα και ολόκληρα κτίρια που έχουν μετατραπεί σε διαμερίσματα βραχυχρόνιας ενοικίασης, τα οποία θυμίζουν ξενοδοχεία χωρίς ρεσεψιόν και πρωινό.Μέσα από αυτή την διαδικασία η ίδια η γειτονιά αλλοιώνεται, ξαφνικά έχει λιγότερους κατοίκους και περισσότερους επισκέπτες οι οποίοι όμως δεν βρίσκουν κάτι εκεί πέρα από άλλους επισκέπτες, χάνοντας έτσι το στοιχείο την εμβύθυνσης..
Η επίδραση που έχουν short term rentals στην αγορά στέγης και στην κοινότητα μιας πόλης ονομάζεται “Airbnb effect” . Πως αυτό που ξεκίνησε ως εγχείρημα να «εκδημοκρατισει» τα ταξίδια και τον τουρισμό κατέληξε να είναι ένα από τα κυρία πράγματα τα οποία κατηγορεί ο κόσμος για την στεγαστική κρίση.
Σύμφωνα με το iMedD το 2024 το 14.2% των ιδιοκτητών που παρέχουν Airbnb στην Αθήνα έχουν πάνω από τρεις ιδιοκτησίες. Το hosting δεν είναι μια απασχόληση μόνο για ιδιώτες αλλά και για εταιρείες διαχείρισης ακινήτων. Συμφωνα με το AirDNA υπάρχουν 4 εταιρείες που διαχειρίζονται πάνω από 100 ακίνητα η κάθε μία στην Αθήνα. Το μέσο κέρδος για 1 ακίνητο είναι 20.4k το χρόνο. Με αυτά τα δεδομένα η ιδέα της “ανταλλαγής” σπιτιών ξεκινάει να καταρρίπτεται. Το airbnb ωστόσο εξακολουθεί να ισχυρίζεται πως είναι μια πλατφόρμα από και για ιδιώτες. Στο site τους γράφουν πως το 2022 σύμφωνα με την Airbnb το 70% των οικοδεσποτών στην Αθήνα είχαν στην πλατφόρμα μόνο 1 κατάλυμα προς ενοικίαση. Η τοποθέτηση αυτή αγνοεί πλήρως το άλλο 30% το οποίο δεν αντιπροσωπεύεται ποτέ στις διαφημίσεις τους. Γιατί είναι πιο δύσκολο να δικαιολογηθεί γιατί κάποιο άτομο έχει 2 σπίτια τα οποία νοικιάζει βραχυχρόνια αντί να τα έχει στην αγορά ακινήτων.
https://news.airbnb.com/airbnb-strengthens-partnership-with-greece-on-hosting-rules
Θα προσπαθήσουμε αναλύοντας δεδομένα απο το AthensVoice, την ναυτεμπορική, το Βήμα και Την Καθημερινή να συλλέξουμε πληροφορίες για το πως αλληλεπιδρά το Airbnb με τα ενοίκια. Θα εστιάσουμε στο διάστημα 2022-25 για να αποφυγουμε την περίοδο της πανδημίας.
Ο συσχετισμός ανάμεσα σε Airbnb και ενοίκια φαίνεται να είναι αρκετά διαδεδομένος με το 11.2% των άρθρων τα οποία αναφέρονται σε ενοίκια να αναφέρουν μέσα την λέξη Airbnb. Φαίνεται δηλαδή να είναι ένα ζήτημα που απασχολεί αρκετά την ελληνική κοινωνία.
Παρά τα στοιχεία για την επίδραση του Airbnb στην πόλη η κάλυψη για τα airbnb φαίνεται να είναι να είναι μονίμως περισσότερο θετική παρά αρνητική. Το περίεργο είναι πως το ίδιο ισχύει και για τα ενοίκια.
ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ “AIRBNB”
Τα γραφήματα αυτά θα έβγαζαν περισσότερο νόημα αν τα αντίστοιχα των ενοικίων δεν ακολουθούσαν την ίδια πορεία, σε μια περίοδο στεγαστικής κρίσης. Το μονο που μπορω να φανταστω είναι πως κάποιες λέξεις εκτός πλαισίου έχουν θετικό πρόσημο και δημιουργούν θετικά συναισθήματα.
ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ “ΕΝΟΙΚΙΑ”
λέξεις όπως “αύξηση” “σπίτι” και “ευρώ” που εμφανίζονται στα παρακάτω wordclouds ίσως επηρεάζουν αυτό το αποτέλεσμα.
Η στέγη, τα ταξίδια και ο τουρισμός είναι λογικό να περιστοιχίζονται απο θετικά συναισθήματα γιατι συμβάλλουν στην ευημερία του ανθρώπου. Για αυτό είναι τόσο σημαντικό να τα υπερασπιζόμαστε ώστε να μπορούμε όλοι να έχουμε πρόσβαση σε αυτά.