Έχοντας πλέον συμπληρωθεί περίπου ενάμιση χρόνος από το ξέσπασμα της πανδημίας, λέξεις όπως τα εμβόλια, η ανοσία της αγέλης και μια νέα εκθετική αύξηση των κρουσμάτων βρίσκονται στο καθημερινό λεξιλόγιο όλων. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα έχει εμβολιαστεί πλήρως περίπου το 45% του γενικού πληθυσμού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι μια μεγάλη μερίδα πολιτών δεν εξακολουθεί να δυσπιστεί απέναντι στην αναγκαιότητα του εμβολιασμού για την προστασία του κοινωνικού συνόλου.
Ύστερα από την ανάλυση πάνω από 1000 tweets το τελευταίο διάστημα (3-11 Ιουλίου), και συγκεκριμένα μέσα από τα hashtags #Φάιζερ και #ΑστραΖένεκα, παρατηρεί κανείς ότι οι περισσότερες αναρτήσεις όσον αφορά το εμβόλιο της AstraZeneca έγιναν την Τρίτη 6 Ιουλίου, πράγμα απολύτως αναμενόμενο καθώς τη συγκεκριμένη μέρα καταγράφηκε αλματώδης αύξηση των κρουσμάτων, μετά από αρκετές εβδομάδες “χαμηλών πτήσεων”.
Από την άλλη, η ημέρα με τα περισσότερα ποστ για το εμβόλιο της Pfizer ήταν η 9η Ιουλίου (Παρασκευή). Αυτή η άνοδος μπορεί επίσης εύκολα να ερμηνευτεί, διότι την περασμένη Παρασκευή ο αριθμός των κρουσμάτων σημείωσε νέο ρεκόρ για τον Ιούλιο, ξεπερνώντας τις 2.300 μολύνσεις.
Μάλιστα, όπως φαίνεται και στα παραπάνω γραφήματα, ο αριθμός των tweets και για τα δύο hashtags που μελετήθηκαν, είναι ιδιαίτερα αυξημένος τα τελευταία 24ώρα.
Η ανοδική αυτή τάση μπορεί να αποδοθεί στις έντονες συζητήσεις που άνοιξαν την περασμένη εβδομάδα, μετά την έλευση του τετάρτου κύματος της COVID-19 και τον συνεπακόλουθο πολλαπλασιασμό των μολύνσεων από κορωνοϊό. Στις συζητήσεις αυτές, τόσο σε Ελληνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, κυριαρχεί η παρουσία της ινδικής μετάλλαξης (της λεγόμενης “μετάλλαξης Δέλτα”), η οποία έχει θορυβήσει εμπειρογνώμονες και πολίτες σχετικά με την ταχύτητα μετάδοσής της.
Στρέφοντας την προσοχή στη δημόσια συζήτηση που υπάρχει στο Twitter γύρω από το εμβόλιο AstraZeneca, είναι εμφανές ότι οι χρήστες αναφέρουν αρκετά συχνά λέξεις όπως “διαφορετικά μαγαζιά”, “δεύτερη δόση”, “αστραζένεκα”, “εμβολιασμένοι” και “ανεμβολίαστοι”, άλλοτε για να επισημάνουν την κρισιμότητα της κατάστασης με την πανδημία και άλλοτε για να τρολάρουν τις νέες αποφάσεις και τα μέτρα που λαμβάνει η κυβέρνηση για να αναχαιτίσει ένα επόμενο κύμα.
Την ίδια στιγμή, την ανησυχία τους για τη μετάλλαξη Δέλτα εκφράζουν οι χρήστες του συγκεκριμένου κοινωνικού δικτύου και κάτω από την ομπρέλα του hashtag #Φάιζερ. Η συζήτηση εκεί διαρθρώνεται γύρω από τη νέα μετάλλαξη του ιού, αλλά και από τον αριθμό των δόσεων του εμβολίου. Βέβαια, αυτό δε σημαίνει πως και στην περίπτωση του Pfizer δεν απουσιάζουν τα τρολ-ποστ, τα οποία ούτως ή άλλως αποτελούν χαρακτηριστικό γνώρισμα της πλατφόρμας.
H παραπάνω αποτύπωση των λέξεων είναι πιο ξεκάθαρη και στο ακόλουθο γράφημα, όπου κατατάσσονται οι δέκα πιο συχνές λέξεις που γράφτηκαν κάτω από το hashtag #Φάιζερ.
Συναισθηματική ανάλυση των tweets
Πέρα, όμως, από τις λέξεις που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν οι λάτρεις του Twitter, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η συναισθηματική ανάλυση αυτών των λέξεων. Για παράδειγμα, εξετάζοντας τον βαθμό θετικότητας και αρνητικότητας των tweets για το εμβόλιο AstraZeneca, φαίνεται ότι η θετικότητα (πράσινη γραμμή) επικρατεί καθ’όλη τη διάρκεια του χρονικού διαστήματος που μελετήθηκε. Μάλιστα, ανάλογη είναι η εικόνα και για το εμβόλιο Pfizer, με ελάχιστες αυξομειώσεις να παρατηρούνται στις αρχές και τα τέλη της εβδομάδας.
Ωστόσο, η σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο γραφημάτων έγκειται στο γεγονός ότι η τιμή της θετικότητας για το AstraZeneca βρίσκεται σε γενικές γραμμές πάνω από το 0,4 τις τελευταίες μέρες, σε αντίθεση με το Pfizer που παρουσιάζει μέγιστη αύξηση στο 0,6. Όμως, και στα δύο hashtags ο βαθμός της αρνητικότητας είναι σχετικά χαμηλός, πράγμα που ίσως αποδεικνύει ότι πλέον έχει περιοριστεί η αμφιβολία της πλειονότητας των πολιτών σχετικά με την αναγκαιότητα του εμβολιασμού.
Εκτός αυτού, ένα από αυτά τα παράδοξα συμπεράσματα της παραπάνω ανάλυσης είναι ο βαθμός εμπιστοσύνης που δείχνουν οι χρήστες του Twitter απέναντι στο εκάστοτε εμβόλιο. Ειδικότερα, στην περίπτωση του AstraZeneca η μεταβλητή trust (μπλε γραμμή) κινείται κατά μέσο όρο πάνω από το 0,5, εν αντιθέσει με την αντίστοιχη τιμή του Pfizer που είναι μονίμως καθηλωμένη κάτω από το 0,3.
Η παρατήρηση αυτή ασφαλώς προκαλεί μεγάλη έκπληξη σε μια πρώτη ανάγνωση των αποτελεσμάτων, ειδικά αν λάβει κανείς υπόψη του ότι ένας αξιόλογος αριθμός των πολιτών επέλεξε να ακυρώσει τα ραντεβού του για εμβολιασμό με AstraZeneca, μετά τις επίσημες ανακοινώσεις ότι ενδέχεται να δημιουργεί θρομβώσεις. Παρά λοιπόν τα όποια “κατηγορώ” έχουν αποδοθεί στο συγκεκριμένο εμβόλιο, οι χρήστες του Twitter φαίνεται πως δείχνουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη.
Ταυτόχρονα, η παραπάνω διαπίστωση συμπληρώνεται και διεγείρει νέα ερωτηματικά, αν παρατηρήσει κανείς τον φόβο (κίτρινη γραμμή) που εκφράζουν τα tweets για το κάθε εμβόλιο. Με άλλα λόγια, ο φόβος για το AstraZeneca που θεωρητικά αναμενόταν μεγαλύτερος, με βάση την ειδησεογραφία των τελευταίων μηνών, εν τέλει φαίνεται πως κινείται πιο χαμηλά, τουλάχιστον για την περασμένη εβδομάδα.
Μια πιθανή ερμηνεία αυτών των χαμηλών ποσοστών φόβου, είναι λόγω του ότι πλέον η δημόσια συζήτηση για τον κορωνοϊό έχει ξεφύγει από το δίπολο του εάν πρέπει κάποιος να εμβολιαστεί ή όχι και έχει μεταφερθεί σε νέες παραμέτρους. Μία από αυτές, για παράδειγμα, είναι οι αποφάσεις που έλαβε τις τελευταίες εβδομάδες η κυβέρνηση σχετικά με το άνοιγμα των καταστημάτων και τον προσδιορισμό τους με βάση τους πελάτες που θα δέχονται.
Αυτό, άλλωστε, αποδεικνύεται και στα διγράμματα (bigrams) που προέκυψαν από την επεξεργασία των tweets, καθώς οι λέξεις “διαφορετικά μαγαζιά” βρίσκονται στην κορυφή της συγκεκριμένης λίστας.
Οι χρήστες, μάλιστα, του Twitter κάνοντας τα δικά τους σχόλια για την παραπάνω απόφαση της κυβέρνησης, επέλεξαν τη χιουμοριστική οδό θέλοντας να τονίσουν ότι η απόφαση αυτή περισσότερο προβληματίζει σχετικά με τη λογική της, παρά δημιουργεί ένα ασφαλές πλαίσιο για τους πολίτες που έχουν εμβολιαστεί και κατ’επέκταση επιθυμούν να ζήσουν με περισσότερη άνεση το φετινό καλοκαίρι.
Ηλίας Ζωγράφος
Μεθοδολογία
Η συλλογή των δεδομένων έγινε με τη χρήση scraping μέσω της βιβλιοθήκης Beautiful Soup στην Python, αλλά και μέσω Twitter με τα hashtags #Φάιζερ και #ΑστραΖένεκα. Η οπτικοποίηση των δεδομένων έγινε μέσω αντίστοιχων βιβλιοθηκών στην Python αλλά και με τη βοήθεια της πλατφόρμας Flourish. Ο πλήρης κώδικας είναι διαθέσιμος στο Github.
Πηγή εικόνας: healthpharma.gr