Σύμφωνα με τον καταστατικό χάρτη του ΟΗΕ, όλοι οι λαοί των Ηνωμένων Εθνών διακηρύσσουν την πίστη τους στα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, στην αξιοπρέπεια και στην αξία των ανθρώπων υπογραμμίζοντας ότι αυτά αποτελούν το θεμέλιο της ανθρώπινης φύσης. Στο όνομα αυτών των δικαιωμάτων ιστορικά έγιναν εξεγέρσεις, πόλεμοι, επαναστάσεις και γράφτηκαν πολλά φιλοσοφικά κείμενα ιδεολογικά προσανατολισμένα σε κοινωνίες προοδευτικές, πολιτισμένες, ευνομούμενες που θα τις χαρακτηρίζει ο σεβασμός σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη ανεξαρτήτων φύλου, θρησκείας, χρώματος, γλώσσας και σεξουαλικού προσανατολισμού.
Αυτή η διαχρονικά αγωνιώδης κραυγή των ανθρώπων για την δημιουργία ενός ασφαλούς πλαισίου διαβίωσης τους σήμερα με την έκρηξη της τεχνολογίας βγήκε έξω από τα στενά όρια των κοινωνιών και εξαπλώθηκε σε όλο τον πλανήτη απαιτώντας μέσω οργανώσεων, επιτροπών και διεθνών οργανισμών να αποδοθεί σεβασμός σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, Μέσα από αυτή την διαδικασία δόθηκε βήμα στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ να ακουστεί η φωνή της και να αποκτήσει τον σεβασμό που δικαιούται.
Τα τελευταία 30 χρόνια έχουν γίνει αρκετά βήματα προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης των δικαιωμάτων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων. Πολύ συχνά όμως γίνονται γνωστά σε όλους μας περιστατικά ακραίων ρατσιστικών συμπεριφορών απέναντι σε άτομα της συγκεκριμένης κοινότητας, επιθέσεων λεκτικών και σωματικών, καθώς και αποκλεισμών που
καταμαρτυρούν την επίφαση της ύπαρξης ενός κράτους “δικαίου” και την παθογένεια μίας μεγάλης μερίδας της κοινωνίας. Δικαιώματα καταπατούνται, ανθρώπινες αξιοπρέπειες περιπαίζονται, ιδεολογίες μεσαιωνικής εποχής κάνουν την εμφάνιση τους και κάθε προσπάθεια υπεράσπισης των ατόμων που ανήκουν στην κοινότητα ΛΟΑΤΚΙ θεωρείται “προκλητική”. Η πραγματικότητα λοιπόν έρχεται να ταρακουνήσει κάθε δικλείδα ασφαλείας που με τόσους αγώνες σε παγκόσμιο και πανευρωπαϊκό επίπεδο προσπάθησαν να συμπεριλάβουν οι οργανώσεις στα καταστατικά για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ατόμων με διαφορετικούς σεξουαλικούς προσανατολισμούς. Και εκεί που κάποια κράτη δέχονται να νομιμοποιήσουν διαδικασίες που εξασφαλίζουν την αξιοπρέπεια των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων, έρχονται κάποια άλλα με την άρνηση τους και την αμφισβήτηση τους να συνθλίψουν κάθε ανθρώπινο δικαίωμα και να εντείνουν τις διακρίσεις και τους περιορισμούς.
Τελικά μιλάμε για έναν πολιτισμό που εξελίσσεται ή απλά για έναν πολιτισμό που μεταλλάσσεται; Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι καθολικά ή κατ’επιλογήν ανάλογα με τις κοινωνικές νόρμες που επικρατούν σε κάθε χώρα; Το σίγουρο είναι ότι τα ειδησεογραφικά site ασχολούνται πολύ πιο συχνά με το συγκεκριμένο θέμα και εκφράζονται ποικιλοτρόπως.
Σύμφωνα με τα δεδομένα από το ειδησεογραφικό site news247 , αλλά και το twitter, βλέπουμε πως τα τελευταία 4 χρόνια, συχνά στη επικαιρότητα έρχονται ζητήματα σχετικά με την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα και οι κατηγορίες στις οποίες ανήκουν τα άρθρα, όπως φαίνεται και από το διάγραμμα, είναι το Athens Pride, η πολιτική σκηνή, ο κόσμος και ο Ζακ Κωστόπουλος. Ένα μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης ασχολείται με την συγκεκριμένη θεματολογία παρόλο που υπάρχουν τα γεγονότα που αφορούν σε παγκόσμιες εξελίξεις.
Αναφερόμενοι στο Athens pride, το οποίο γίνεται κάθε Iούνιο, είναι εμφανής η κατακόρυφη αύξηση των άρθρων για την κοινότητα το συγκεκριμένο μήνα σύμφωνα και με το επόμενο διάγραμμα, ενώ η μέρα που ανεβαίνουν τα περισσότερα άρθρα είναι η Τρίτη.
Στην παρακάτω εικόνα, βλέπουμε ένα wordcloud της ανάλυσης που πραγματοποιήθηκε, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει και τα προηγούμενα διαγράμματα. Κυριαρχεί το συγκεκριμένο όνομα του ατόμου που σκότωσαν με βίαιο τρόπο, καθώς και το βασικό συναίσθημα των ημερών που ήταν «η οργή» για όσα συνέβησαν.
Η εικόνα είναι τα βασικά ζητήματα που αναλύθηκαν και μελετήθηκαν στα άρθρα του news247 όπου εκτός από το πρόσωπο του Ζακ, χρησιμοποιούνται λέξεις σημαντικές για τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως: «Ελεύθερος» «Δικαιοσύνη».
Στο διάγραμμα των συχνότερων λέξεων παρουσιάζονται οι λέξεις που έχουν χρησιμοποιηθεί στα άρθρα τους περισσότερο όπου πάλι έχουμε την αναφορά στην ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα, και το ATHENS PRIDE, έννοιες που συμπεριλαμβάνουν οτιδήποτε έχει σχέση με το συγκεκριμένο θέμα. Μέσα σε αυτές βρίσκονται και οι λέξεις. «τρανς», «ισότητα», «δικαιωμάτα», «ομοβοφία», «γκει» κ.λ.π.
Κάνοντας και συναισθηματική ανάλυση στα άρθρα από το 2018 έως το 2022, μπορούμε να δούμε πως οι λέξεις με θετικό νόημα που αφορούν στη συγκεκριμένη ομάδα ατόμων, όπως και αυτές με αρνητικό αυξάνονται κατακόρυφα από το 2019 σταθερά στα κείμενα του news247 ισομοιράζοντας έτσι το συναίσθημα της κοινωνίας για την ομάδα που μελετάμε.
Ενδεικτικά παρουσιάζονται και κάποια διαγράμματα από την συναισθηματική ανάλυση άρθρων συγκεκριμένων ημερών προκειμένου να δούμε και την αύξηση είτε στις λέξεις με θετικό νόημα είτε σε αυτές με αρνητικό.
Τα παρακάτω διαγράμματα παρουσιάζουν συνολικά την εικόνα της συναισθηματικής ανάλυσης των άρθρων, στα οποία φαίνεται επίσης να υπερισχύει μια θετική στάση απέναντι στα θέματα που αφορούν την ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα γεγονός που μας επιτρέπει να μιλήσουμε για σχετική ευαισθητοποίηση μεγάλου μέρους της κοινωνίας.
Προκειμένου όμως να δούμε και την πλευρά όχι των “ειδικών” , όπως είναι οι δημοσιογράφοι, μελετήθηκαν και τα post που έχουν γίνει στο twitter με #λοατκι από 1/7 έως 10/7 2022, ώστε να δούμε και τι συζητιέται από τους χρήστες.
Οι λέξεις όπως φαίνονται στο παρακάτω wordcloud είναι αυτές που αναφέρονται περισσότερο στα tweets το πρώτο δεκαήμερο του Ιουλίου που κυριαρχεί το θέμα της δίκης του Λιγνάδη.
Και στα tweets πραγματοποιήθηκε συναισθηματική ανάλυση και τα αποτελέσματα για το δεκαήμερο 1-10 Ιουλίου είναι τα εξής:
1. Αύξηση της χρήσης λέξεων με αρνητικό νόημα και μείωση την χρήσης λέξεων με θετικό νόημα
2. Η συναισθηματική έκφραση των ανθρώπων σχετικά με το θέμα φαίνεται να είναι ίσα μοιρασμένη και η κοινωνία φαίνεται επίσης να είναι διχασμένη.
Ολοκληρώνοντας θα πρέπει να σημειώσουμε ότι χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση για να μπορέσουμε να φτάσουμε σε ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον τρόπο που ασχολείται μια ολόκληρη κοινωνία με το θέμα των διαφορετικώς σεξουαλικά προσανατολισμένων ατόμων και τον βαθμό που αυτή είναι ευαισθητοποιημένη πάνω στο συγκεκριμένο θέμα. Εκείνο όμως που θα μπορούσαμε να πούμε είναι ότι η σημερινή πραγματικότητα που αφορά στα συγκεκριμένα άτομα καταρχήν έχει όνομα και αυτό είναι «ΛΟΑΤΚΙ». Είναι σημαντική αυτή η κατάκτηση καθώς και η θεσμική αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Στην πραγματικότητα βέβαια πρέπει ακόμη πολλά να γίνουν ώστε οι άνθρωποι να μάθουμε να σεβόμαστε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Η αλλαγή στάσεων και αξιών είναι μια διαδρομή που χρειάζεται πολύ χρόνο για να συμβεί και απαιτεί επίμονες προσπάθειες από όλους εκείνους τους φορείς που μπορούν να επηρεάσουν το κοινωνικό γίγνεσθαι.
Μια αρχή έχει γίνει, αλλά ο δρόμος για την δημιουργία μιας κοινωνίας που θα είναι αντάξια της ανθρώπινης ύπαρξης και θα την σέβεται σε κάθε μορφή της, είναι ακόμη πολύ μακρύς και συχνά επίπονος. Στην ανθρώπινη όμως πορεία όλα όσα κατακτήθηκαν χρειάστηκαν αγώνα και σε αυτόν μπορούμε να συμμετέχουμε όλοι και σε ατομικό αλλά και σε ομαδικό επίπεδο προκειμένου να δημιουργήσουμε την κοινωνία της δικαιοσύνης, του σεβασμού και της αλληλεγγύης.
Σοφία Γαμβρινού