Το Σκοτεινό Πρόσωπο του 2023: Εξαφανίσεις Παιδιών σε Αριθμούς

Το 2023, η Ελλάδα αντιμετώπισε μια αυξανόμενη κρίση που αφορά τις εξαφανίσεις παιδιών. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της στατιστικής έκθεσης της Ελληνικής Αστυνομίας για το έτος 2023, οι περιπτώσεις εξαφανίσεων ανήλθαν σε 2.926, με 2.180 άρρενες και 746 θήλεις να δηλώνονται ως εξαφανισμένοι.

Κάθε τρεις μέρες χάνονται στην Ελλάδα δύο παιδιά. Αυτά είναι τα ανησυχητικά στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα το Χαμόγελο του Παιδιού, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Εξαφανισμένα Παιδιά στις 25 Μαΐου, τα οποία προκαλούν προβληματισμό. Οι αριθμοί δείχνουν ότι το φαινόμενο των εξαφανίσεων διογκώθηκε το 2023, καθώς κάθε δυο μέρες ένα παιδί εξαφανίζονταν.

Οι μήνες με τις περισσότερες δηλωθείσες εξαφανίσεις αρρένων ή θηλέων είναι οι εξής:

1. Δεκέμβριος: Τον Δεκέμβριο καταγράφηκε ο υψηλότερος αριθμός εξαφανίσεων παιδιών συνολικά (282), με τα αγόρια να φτάνουν τις 246 δηλώσεις εξαφάνισης και τα κορίτσια τις 36.
2. Αύγουστος: Ο Αύγουστος ακολουθεί με 196 δηλώσεις εξαφάνισης αρρένων και 54 θηλέων.
3. Ιανουάριος: Στην αρχή του έτους, ο Ιανουάριος καταγράφει 215 δηλώσεις εξαφάνισης αρρένων και 87 θηλ΄΄εων.

Ψάχνοντας τους αόρατους λόγους

Οι λόγοι δεν μπορούν να προσδιοριστούν ολοκληρωτικά διότι είναι πολλοί και σύνθετοι. Ενδοοικογενειακά προβλήματα, δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης μέσα στο σπίτι, ερωτικές σχέσεις , ενήλικα άτομα που παρέσυραν τα παιδιά σε φυγή, πρόβλημα με τη χρήση του διαδικτύου συνετέλεσαν στο να αποφασίσει ένα παιδί να ανοίξει την πόρτα και να φύγει από το σπίτι.

Οι αναλογίες ανατρέπονται όταν μιλάμε για ασυνόδευτους ανήλικους πρόσφυγες, καθώς τα αγόρια έχουν θλιβερή πρωτιά, ενώ πολλά από αυτά το ”σκάνε” από τις δομές φιλοξενίας.

Ανάλογα με το πόσο σοβαρό είναι το εκάστοτε περιστατικό, εκδίδεται και το αντίστοιχο σήμα, missing ή amber alert, για την κινητοποίηση του κοινού. Το «Χαμόγελο του Παιδιού» και η αστυνομία απευθύνουν έκκληση στις οικογένειες να ενημερώνουν αμέσως τις αρχές όταν αγνοείται ένας ανήλικος, δίνοντας όλες τις λεπτομέρειες, καθώς πολλές φορές αποκρύπτονται πληροφορίες, κυρίως από ντροπή.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ., το 2023 έφυγαν 1.789 αγόρια πρόσφυγες έναντι 160 κοριτσιών και εξ αυτών βρέθηκαν 853 και 79 αντίστοιχα. Η Αττική, λόγω του μεγάλου πληθυσμού και της ανωνυμίας, συγκεντρώνει το 60% των υποθέσεων.

Και ανά Περιοχή

Οι αναλυτικές στατιστικές για τις διάφορες περιοχές είναι οι εξής:

• Αττική: 1.189 άρρενες και 616 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Από αυτούς, βρέθηκαν 312 άρρενες και 434 θήλεις.
• Θεσσαλονίκη: 439 άρρενες και 48 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Από αυτούς, βρέθηκαν 167 άρρενες και 33 θήλεις.
• Ανατολική Μακεδονία και Θράκη: 36 άρρενες και 11 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Από αυτούς, βρέθηκαν 25 άρρενες και 11 θήλεις.
• Βόρειο Αιγαίο: 9 άρρενες και 2 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 0 άρρενες και 2 θήλεις.
• Δυτική Μακεδονία: 36 άρρενες και 6 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 27 άρρενες και 4 θήλεις.
• Δυτική Ελλάδα: 9 άρρενες και 2 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 3 άρρενες και 2 θήλεις.
• Ήπειρος: 151 άρρενες και 18 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 61 άρρενες και 15 θήλεις.
• Θεσσαλία: 159 άρρενες και 8 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 56 άρρενες και 4 θήλεις.
• Ιόνια Νησιά: 2 άρρενες και 1 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 2 άρρενες και 1 θήλεις.
• Κεντρική Μακεδονία: 133 άρρενες και 5 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 74 άρρενες και 6 θήλεις.
• Κρήτη: 7 άρρενες και 12 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 7 άρρενες και 10 θήλεις.
• Νότιο Αιγαίο: 3 άρρενες και 5 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 4 άρρενες και 4 θήλεις.
• Πελοπόννησος: 5 άρρενες και 3 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 5 άρρενες και 3 θήλεις.
• Στερεά Ελλάδα: 2 άρρενες και 9 θήλεις δηλώθηκαν ως εξαφανισμένοι. Βρέθηκαν 0 άρρενες και 7 θήλεις.

Αθήνα vs Θεσσαλονίκη

Οι πόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, ως τα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα στην Ελλάδα, αντιμετωπίζουν σοβαρά ζητήματα όσον αφορά τις εξαφανίσεις παιδιών και τις επιπτώσεις που αυτές επιφέρουν. Κατά το έτος 2023, η κατάσταση αποδεικνύεται ιδιαίτερα σοβαρή, καθώς ο αριθμός των εξαφανίσεων αυξήθηκε σε σχέση με προηγούμενα έτη.

Αθήνα

Στην πρωτεύουσα η αυξημένη οικονομική ανασφάλεια και η κοινωνική διαστρωμάτωση μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά είναι ευάλωτα σε εξαφανίσεις. Συχνά, οι οικογενειακές δυσλειτουργίες και η έλλειψη υποστήριξης μπορούν να παρακινήσουν νέους να απομακρυνθούν από το σπίτι τους, με αποτέλεσμα την αύξηση των αναφερόμενων περιστατικών.

Η Αθήνα, με τα εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν εκεί, αντιμετωπίζει προκλήσεις σχετικά με την οικονομική ένταξη και την κοινωνική συνοχή, προκαλώντας αυξημένο στρες στις οικογένειες και τα παιδιά τους.

Στην Αθήνα, καταγράφηκαν συνολικά 1189 δηλωθέντες εξαφανίσεις αρρένων και 616 δηλωθέντες εξαφανίσεις θηλέων το 2023. Από αυτούς, βρέθηκαν 312 άρρενες και 434 θήλεις.

Θεσσαλονίκη

Η Θεσσαλονίκη, δεύτερη σε πληθυσμό πόλη της Ελλάδας, διαχειρίζεται τη δική της μοναδική συλλογή προκλήσεων. Η οικονομική ανασφάλεια και η κοινωνική διαστρωμάτωση μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον όπου τα παιδιά είναι ευάλωτα σε εξαφανίσεις.

Οι εξαφανίσεις παιδιών στη Θεσσαλονίκη συχνά συνδέονται με κοινωνικές ανισότητες και ανασφάλειες που πλήττουν τις κοινότητες της περιοχής. Οι εκατοντάδες πρόσφυγες και μετανάστες που ζουν εκεί αντιμετωπίζουν παρόμοιες προκλήσεις όπως και στην Αθήνα.

Στη Θεσσαλονίκη, παρατηρήθηκαν 439 δηλωθέντες εξαφανίσεις αρρένων και 48 δηλωθέντες εξαφανίσεις θηλέων το 2023. Από αυτούς, βρέθηκαν 167 ΄΄αρρενες και 33 θήλεις.

Συμπεράσματα

Οι πόλεις της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης αντιμετωπίζουν κοινές προκλήσεις σχετικά με τις εξαφανίσεις παιδιών, με την οικονομική ανασφάλεια και τις κοινωνικές ανισότητες να αποτελούν κοινά αίτια. Η αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από τις αρχές, τις κοινότητες και τους φορείς που ασχολούνται με την προστασία των παιδιών και την πρόληψη των εξαφανίσεων.

Η Ψηφιακή Αποτύπωση των Εξαφανίσεων Παιδιών: Web και Twitter για το 2023

Αρχικά παρατηρείται μεγαλύτερη ενασχόληση και ανησυχία στο διαδίκτυο, όσων αφορά τα άρθρα σχετικά με τις εξαφανίσεις παιδιών, ενώ το twitter έρχεται σε δεύτερη μοίρα.

Σχετικά με το «Χαμόγελο του Παιδιού»

Το «Χαμόγελο του Παιδιού» είναι ένας ελληνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ιδρύθηκε το 1995 και έχει ως στόχο την προστασία και την υποστήριξη των παιδιών και των οικογενειών τους. Ο οργανισμός παρέχει διάφορες υπηρεσίες και προγράμματα για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν τα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων και των εξαφανίσεων.

Το 2023, το «Χαμόγελο του Παιδιού» συνέχισε να αντιμετωπίζει πολλές περιπτώσεις εξαφανίσεων παιδιών. Η οργάνωση κατέγραψε και δημοσίευσε δεδομένα για τα περιστατικά αυτά, ενώ η άμεση δράση και η συνεργασία με τις αρχές οδήγησαν στην επιτυχή ανεύρεση πολλών παιδιών.

Συνολικά για το 2023, τα άρθρα που εμπεριέχουν στον τίτλο τους το «Χαμόγελο του παιδιού» ανέρχονται στα 140, ενώ 421 φορές έχει αποτυπωθεί το όνομα του οργανισμού μέσα στα κείμενα των άρθρων.

Στην ιστοσελίδα του «Χαμόγελου του παιδιού» υπάρχουν δύο αφίσες με παιδία που εξαφανίστηκαν το έτος 2023 και δεν έχουν ανευρεθεί μέχρι και σήμερα…

Παράλληλα στην ιστοσελίδα της Ελληνικής Αστυνομίας παρουσιάζονται ακόμη τέσσερα παιδία που ακόμη και σήμερα αγνοούνται…

Μέσω της αναζήτησης που πραγματοποιήθηκε, βρέθηκε ότι στις 12-06-2023 υπήρξαν πολλά άρθρα και συγκεκριμένα πάνω από 50 (μεγάλος αριθμός για μία μέρα), τα οποία σχολιάζουν τα ευρήματα του «Χαμόγελου του παιδιού», που δείχνουν ότι μετά το ξέσπασμα της πανδημίας οι εξαφανίσεις παιδιών έχουν παρουσιάσει σημαντική αύξηση. Το Χαμόγελο του Παιδιού  εκφράζει ανησυχίες για τη μεγάλη αύξηση ενώ σύμφωνα με τα στοιχεία οι εξαφανίσεις ανηλίκων και κυρίως εφήβων κοριτσιών έχουν αυξηθεί ιδιαίτερα μετά το 2020 και συγκεκριμένα μετά το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού. Στα άρθρα αυτά υπογραμμίζεται η ανάγκη για άμεση δήλωση της εκάστοτε εξαφάνισης αλλά και οι δράσεις που υλοποιήθηκαν με σκοπό την αντιμετ΄ωπιση της κατάστασης.

Συχνότερες λέξεις στα άρθρα για τις εξαφανίσεις παιδιών το 2023

Το 2023 αναδείχθηκαν σημαντικά θέματα γύρω από τις εξαφανίσεις παιδιών, με τα άρθρα να αναφέρονται σε διάφορα στατιστικά και πτυχές του φαινομένου. Συχνότερες λέξεις που εμφανίζονται σε αυτά τα άρθρα περιλαμβάνουν όρους όπως “εξαφάνιση”, “παιδί”, “μητέρα”, “οικογένεια”, “αστυνομία”, “έρευνα”, “εντοπισμός”, , “υπόθεση”, και “σπίτι”.

Οι συχνότερες αυτές λέξεις αντικατοπτρίζουν την ένταση και τη σοβαρότητα του θέματος, καθώς καταγράφουν τις προσπάθειες για τον εντοπισμό των αγνοουμένων παιδιών και την υποστήριξη προς τις οικογένειές τους.

Οι Συγκινήσεις Πίσω από τις Ειδήσεις: Τι Νιώσαμε για τις Εξαφανίσεις Παιδιών

Η συναισθηματική ανάλυση των άρθρων που αφορούν τις εξαφανίσεις παιδιών αποκαλύπτει σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο με τον οποίο τα μέσα ενημέρωσης και το κοινό αντιδρούν σε αυτά τα περιστατικά. Αναλύοντας το περιεχόμενο των άρθρων, εντοπίζονται συχνά συναισθήματα όπως θετικότητα, αρνητικότητα, εμπιστοσύνη και αηδία. Η ανάλυση αυτή προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για το πώς αντιλαμβάνεται το κοινό τις ειδήσεις και πώς αυτές επηρεάζουν τα συναισθήματά του. Η κατανόηση αυτών των συναισθημάτων μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη αντιμετώπιση και διαχείριση των εξαφανίσεων παιδιών από τους αρμόδιους φορείς και την κοινωνία γενικότερα.

Με βάση το παρακάτω διάγραμμα, εντοπίζουμε συγκεκριμένες ημερομηνίες μέσα στους μήνες που παρουσιάζεται έντονη κορύφωση συναισθημάτων.

Συγκεκριμένες Ημερομηνίες με Έντονα Συναισθήματα

• 3 Φεβρουαρίου : Κορύφωση στα αρνητικά συναισθήματα. Το άρθρο εκείνης της ημέρας , ασχολούταν με την υπόθεση του μικρού Άλεξ και υπογράμμιζε ότι 17 χρόνια μετά μια μάνα ακόμη βασανίζεται.
• 3 Μαρτίου : Σημαντική αύξηση στα αρνητικά συναισθήματα. Τα άρθρα εκείνης της ημέρας παρακινούν τον κόσμο να συμμετάσχει στην βουβή διαμαρτυρία για το τραγικό-πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη, στο οποίο υπήρξε πλήθος εξαφανισμένων παιδιών…
• 18 Μαΐου : Έντονη αύξηση στα θετικά συναισθήματα, λόγω επιτυχούς έκβασης στην αναζήτηση εξαφανισμένου παιδιού. Το άρθρο γράφει για το αίσιο τέλος του 4χρονου που αγνοούνταν από τον Δεκέμβριο και βρέθηκε σε χώρο κοινωνικής προστασίας στην Αθήνα.
• 3 Ιουλίου : Κορύφωση στην αποστροφή και την αρνητικότητα. Τα άρθρα αναφέρονται στην εξαφάνιση της 14χρονης Βενετίας Λ. στην περιοχή του Κορυδαλλού. Τα συναισθήματα εντείνονται καθώς γινόταν αναφορά πως ενδέχεται να υπήρχαν λόγοι οι οποίοι έθεταν τη ζωή της σε κίνδυνο.
• 6-9 Οκτωβρίου: Αύξηση σε αποστροφή και αρνητικότητα. Τα τρία θέματα που προκαλούν αυτή την έντονη αύξηση είναι η αναφορά στην 11η Σεπτεμβρίου του Ισραήλ, όπως την ονόμασαν τα μέσα και οι εξαφανίσεις παιδιών ως αποτέλεσμα του πολέμου. Το δεύτερο θέμα αναφέρεται σε μία ιστορία που διαδραματίστηκε 30 χρόνια πριν και αφορά τον Μανώλη Δουρή, ο οποίος βίασε και σκότωσε τον 6χρονο γιο του, ενώ παρουσιάζει την αντιμετώπιση της οικογένειάς του 30 χρόνια μετά. Το τελευταίο και πιο σχετικό θέμα είναι η εξαφάνιση και η έρευνα για τον μόλις 2 ετών Γιώργο, ο οποίος αγνοούταν 1,5 μήνα, όταν τον άρπαξε ο πατέρας του από το κέντρο της Αθήνας.
• 25 Ιουλίου : Κορύφωση στην εμπιστοσύνη. Τα άρθρα κάνουν λόγο για την θανούσα Μαριάννα Βαρδινογιάννη και το έργο της, το οποίο περιελάμβανε μεταξύ πολλών και την ανεύρεση χαμένων παιδιών, ενώ αναφέρεται και η διεθνής συνάντηση για τις εξαφανίσεις παιδιών που οργάνωσε η ΙΝΤΕRPOL και το “Fondation pour l’Enfance” στη Λυών (1999).
• 15-19 Νοεμβρίου: Παρουσιάζονται έντονες διακυμάνσεις συναισθημάτων και ιδιαίτερα κορύφωση στην εμπιστοσύνη . Η αύξηση του συναισθήματος της εμπιστοσύνης αποδίδεται σε άρθρα που δημοσιεύτηκαν αυτές τις ημερομηνίες και σχετίζονται με το «Το Χαμόγελο του Παιδιού» που γιόρτασε τα 28 χρόνια λειτουργίας του με μια επετειακή εκδήλωση-γνωρίζουμε ήδη την τεράστια ενασχόληση του οργανισμού με τις εξαφανίσεις ανηλίκων-. Ένα ακόμα θέμα που απασχόλησε το διαδίκτυο με αρνητικό πρόσημο εκείνες της ημέρες ήταν οι υποθέσεις σατανιστών που συγκλόνισαν το πανελλήνιο και η 22χρονη από τον Πύργο που βρέθηκε νεκρή στο Αιγάλεω το 2019. Το θέμα προβλήθηκε στην εκπομπή  «Φως στο Τούνελ». Τέλος προκλήθηκε μεγάλη συναισθηματική φόρτιση για την εξαφάνιση στις 13/11/2023 από χώρο παιδικής προστασίας στην Ρόδο των τριών ανήλικων αδερφών, Τσαμπίκα Δ., 13 ετών, Τσαμπίκος Σ. 9 ετών, και Σταυρούλα Σ. 7 ετών. «Το Χαμόγελο του Παιδιού» ενημερώθηκε για την εξαφάνιση των τριών αδερφών στις 15/11/2023, και προχώρησε στην δημοσιοποίηση των στοιχείων των ανηλίκων, καθώς ενδέχεται να συνέτρεχαν λόγοι που έθεταν την ζωή τους σε κίνδυνο.

Διάγραμμα 1

Γενική Εικόνα

Στο παρακάτω διάγραμμα απεικονίζεται μια πιο γενική εικόνα για τις συναισθηματικές διακυμάνσεις ανά μήνα για το 2023

Το διάγραμμα δείχνει τις κορυφώσεις συναισθημάτων μέσα στο 2023.

Η θετικότητα εμφανίζεται αυξημένη κυρίως τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Αυτές οι αυξήσεις μπορεί να συνδέονται με ειδήσεις για ανεύρεση και επιστροφή εξαφανισμένων παιδιών στις οικογένειές τους.

Η αρνητικότητα κυριαρχεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, με σημαντικές κορυφώσεις τον Απρίλιο, τον Οκτώβρη και τον Μάιο Αυτές οι αυξήσεις πιθανόν να αντανακλούν ειδήσεις για νέες εξαφανίσεις ή δυσάρεστες εξελίξεις σε υπάρχουσες υποθέσεις.

Η εμπιστοσύνη αυξάνεται τον Ιούνιο και τον Σεπτέμβριο. Αυτό μπορεί να αντικατοπτρίζει την εμπιστοσύνη του κοινού στους φορείς που ασχολούνται με την αναζήτηση των παιδιών, όπως το Χαμόγελο του Παιδιού, ή σε συγκεκριμένες δράσεις και καμπάνιες ενημέρωσης.

Η αηδία εμφανίζετε εντονότερα τον Απρίλιο και τον Σεπτέμβριο. Αυτά τα συναισθήματα μπορεί να σχετίζονται με αναφορές σε εγκλήματα ή καταστάσεις που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία και αποτροπιασμό στο κοινό.

Διάγραμμα 2

Εν κατακλείδι…

Το έτος 2023 αναδείχθηκε ως μια περίοδος βαθιάς ανησυχίας για τις εξαφανίσεις παιδιών στην Ελλάδα. Τα στατιστικά δεδομένα καταγράφουν αυξημένο αριθμό αναφορών. Οι αρχές αντιδρούν, αλλά οι προσπάθειες δεν είναι πάντα αρκετές ή αποτελεσματικές, καθώς πολλές υποθέσεις παραμένουν ανεξιχνίαστες και οι οικογένειες ζουν με τον πόνο και την αβεβαιότητα. Η ανάγκη για στενότερη συνεργασία μεταξύ αρχών, ενίσχυση των δομών πρόληψης και αυστηρότερες ποινικές διαδικασίες είναι επιτακτική.